Z uwagi na panującą pandemię Unia Pracy zwróciła się do Departamentu Mieszkaniowego w Ministerstwie Rozwoju o:
- zwolnienie z podatku od nieruchomości;
- zwolnienie z opłat z tytułu wieczystego użytkowania gruntów niezabudowanych, tj. chodniki, place zabaw, parkingi;
- urealnienie wysokości i ułatwienie dostępu do dodatku mieszkaniowego;
Cieszymy się, że postulaty Unii Pracy spotkały się ze zrozumieniem Rządu, w tym Ministerstwa Rozwoju i Ministerstwa Finansów - Departamentu Podatków Dochodowych.
Odnosząc się bezpośrednio do postulatu zmiany opodatkowania spółdzielni zauważyć można, że przygotowując działania osłonowe dla podatników w ramach Tarczy antykryzysowej (Ustawa z dnia 31.III.2020r o zmianie szczegółowych rozwiązań związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVIT-19…) wprowadzone zostały możliwe i skuteczne rozwiązania na zmniejszenie obciążeń finansowych podatników.
Kolejnym postulatem Unii Pracy jest ustanowienie Ustawy dającej możliwość tworzenia przez Spółdzielnie Mieszkaniowe: budownictwa mieszkaniowego – lokatorskiego. W ten sposób mieszkanie nie będzie towarem a prawem z czego będzie mogła skorzystać znaczna część osób mniej zamożnych. Spółdzielcze prawo lokatorskie ustanawia się na lokalu mieszkalnym, stanowiącym własność lub współwłasność spółdzielni mieszkaniowej. Mieszkanie lokatorskie to najtańsza opcja na polskim rynku, pozwalająca na zamieszkanie u siebie.
Spółdzielnia mieszkaniowa jako przedsiębiorca może prowadzić działalność deweloperską, realizując przedsięwzięcia dla osób niebędących jej członkami. Pośrednio wynika to z ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych (Ustawa, 2000), która dopuszcza prowadzenie przez spółdzielnie mieszkaniowe działalności gospodarczej. Musi ona być jednak skierowana do osób niebędących członkami spółdzielni mieszkaniowej, której dotyczy dane przedsięwzięcie deweloperskie (Ustawa, 2000, art. 1 ust. 2 pkt 5 oraz art. 1 ust. 6). Wówczas będzie to niewątpliwie działalność deweloperska prowadzona przez spółdzielnię mieszkaniową.
Również w świetle przepisów ustawy o ochronie praw nabywcy lokalu spółdzielnie mieszkaniowe nie są uznawane za deweloperów i nie podlegają przepisom tej ustawy, chyba że chodziłoby o działalność gospodarczą skierowaną do osób niebędących członkami spółdzielni mieszkaniowej.
Spadek nowych inwestycji spółdzielni może być spowodowany zmianą przepisów, które pozwalają ustanawiać jedynie dwie formy władania lokalami w budynkach wybudowanych przez spółdzielnie.
Pierwszą z nich jest spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu, którego spółdzielnie od kilku lat już nie ustanawiają.
Ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych przewiduje, że koszty budowy budynków w celu ustanowienia na rzecz członków spółdzielczych lokatorskich praw do znajdujących się w nich lokali mieszkalnych po części będzie dotowany ze środków publicznych, jednak od 2009 roku żaden taki program nie funkcjonuje.
Druga forma (wynikająca z przedsięwzięcia deweloperskiego) to odrębna własność lokalu ustanawiana na rzecz nabywcy po opłaceniu całej ceny lokalu i to takie przedsięwzięcia realizowane są teraz przez spółdzielnie. Te lokale nie wchodzą jednak w skład ich zasobu, co oznacza, że nie są w stanie rozbudować swoich zasobów mieszkaniowych i realizować podstawowej funkcji, czyli zaspokajania potrzeb mieszkaniowych członków. Po zakończeniu przedsięwzięcia deweloperskiego spółdzielnie mogą zarządzać taką nieruchomością, o ile wspólnota mieszkaniowa, która tam powstanie, zdecyduje się na ofertę spółdzielni.
Spółdzielnie mieszkaniowe, jak wskazano wyżej, mają problemy z uzyskaniem kredytów na zakup gruntów w przeciwieństwie do innych podmiotów. Faktem jest, iż spółdzielnie mieszkaniowe posiadają spore doświadczenie w budowaniu mieszkań, gdyż do tej pory zaspokajały w ten sposób potrzeby mieszkaniowe rosnącej liczby członków, wobec czego oczywistą koncepcją inwestycyjną jest podjęcie przez nie działalności deweloperskiej.
Z przedstawionych wyników badań można wnioskować, iż kształtują się dwa typy spółdzielni mieszkaniowych. Pierwszy typ to spółdzielnie, które zarządzają wyłącznie własnym zasobem mieszkaniowym oraz lokalami wykupionymi (wyodrębnionymi na własność), które pozostawały wcześniej w zasobach spółdzielni mieszkaniowych. W grupie tej znajdują się przede wszystkim małe spółdzielnie mieszkaniowe. Jeżeli podejmują one działania inwestycyjne, dotyczą one w zasadzie wyłącznie budowy mieszkań na zaspokojenie potrzeb jej członków.
Drugi typ spółdzielni mieszkaniowych, obejmujący głównie duże spółdzielnie, to te, które zarządzając zasobami własnymi oraz lokalami wykupionymi na całych osiedlach, prowadzą działalność inwestorską dla potrzeb własnych członków, ale ponadto podejmują niekiedy na znaczną skalę działalność deweloperską.
Niewątpliwie jest to interesujące uzupełnienie zarządczych i innych działań spółdzielni mieszkaniowych w zakresie mieszkalnictwa. Elementem konkurencyjnym mogą być okoliczności sytuowania nowych budynków na osiedlach posiadających dobrą infrastrukturę, na przykład utwardzone ulice, szkoły, przedszkola, w przeciwieństwie do obiektów oddawanych przez innych deweloperów, które często są sytuowane na obrzeżach miast, początkowo bez oczekiwanej infrastruktury.
Unia Pracy na podstawie dotychczasowych spostrzeżeń ma przekonanie, że słuszne wnioski i postulaty będą nadal analizowane i w najbliższym czasie zostanie stworzona dogodna atmosfera do budowy tańszych mieszkań.